Anemia to stan, w którym obserwujemy niski poziom hemoglobiny oraz obniżony hematokryt. Jak kształtują się objawy choroby i jakie badania pozwolą ją wykryć? Jak wygląda prawidłowa dieta przy anemii? Rozsądnie dobrany, zdrowy jadłospis ułatwia powrót do optymalnej formy, a niekiedy może zastąpić farmakoterapię. Oto wskazówki, jak wyleczyć anemię i zyskać nowe pokłady sił.
Anemia – co to jest i dlaczego jest tak groźna dla zdrowia?
Nieleczona anemia może mieć opłakane skutki dla kondycji ustroju, w tym dla pracy układu nerwowego i mięśnia sercowego. To dlatego tak ważna jest wiedza na temat objawów i szybka reakcja.
W niedokrwistości mamy do czynienia z sytuacją, gdy ilość hemoglobiny i czerwonych krwinek jest zbyt niska, aby zapewnić odpowiednie dotlenienie organizmu. Najczęstszą postacią choroby jest anemia z niedoboru żelaza. Schorzenie może się pojawić również przy niskim poziomie kwasu foliowego i witaminy B12.
Przewlekły brak żelaza w organizmie jest sytuacją nienaturalną, która może mieć rozmaite przyczyny. Wśród przyczyn anemii można znaleźć nieprawidłową dietę, zbyt niski poziom oraz upośledzone wchłanianie żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, zaburzenia wytwarzania erytrocytów oraz niski poziom czerwonych krwinek, a także krwawienia oraz choroby przewlekłe (m.in. celiakia, nowotwory szpiku, choroby nerek).
Najważniejsze objawy anemii u dzieci i dorosłych
Przewlekła niedokrwistość bywa często mylona z przemęczeniem, przepracowaniem i niedoborem snu. Sprawia to, że wiele osób zbyt długo zwleka z diagnostyką, a anemia sieje w tym czasie spustoszenie w organizmie. Warto być zatem czujnym i obserwować siebie i swoich bliskich.
Oto objawy, które mogą świadczyć o istnieniu anemii:
- znaczne osłabienie i obniżonaa tolerancja wysiłku,
- bladość skóry i śluzówek,
- zawroty głowy i mroczki przed oczami,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- uczucie duszności,
- tachykardia (zbyt szybki puls),
- kołatania serca,
- nadmierna senność,
- zasłabnięcia i omdlenia.
Szybko wprowadzone zmiany w diecie i dobrze dobrane tabletki na anemię mogą nie tylko poprawić samopoczucie i kondycję organizmu, ale również ustrzec nas przed groźnymi konsekwencjami tej choroby, takimi jak upośledzenie odporności czy niewydolność serca.
Jakie badania wykryją anemię i kiedy warto je wykonać?
W sytuacji przedłużającego się osłabienia, problemów z koncentracją i nienaturalnej bladości skóry niezbędna jest odpowiednia diagnostyka. Warto przy tym dodać, że samo oznaczenie poziomu żelaza może być niewystarczające, gdyż wskaźnik ten ulega znacznym wahaniom dobowym i może być niemiarodajny.
Oto badania kluczowe dla diagnozy anemii:
- pełna morfologia krwi z rozmazem manualnym,
- oznaczenie poziomu żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12,
- pomiar ilości ferrytyny i transferyny w organizmie,
- całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC).
W przypadku podejrzenia choroby zgłośmy się do laboratorium, aby potwierdzić lub wykluczyć niedokrwistość. Szybka reakcja i podjęcie odpowiednich działań nie tylko poprawią nasze samopoczucie, ale również zapobiegną groźnym powikłaniom nieleczonego schorzenia.
Leczenie anemii za pomocą diety – co jeść, aby poczuć się lepiej?
Często przepisywane pacjentom tabletki z żelazem u wielu osób powodują przykre skutki uboczne, takie jak bóle brzucha, mdłości i wymioty, a także zaparcia i biegunki. Sprawia to, że wiele osób sięga po rozwiązania dietetyczne, które pomagają w naturalny sposób podnieść poziom żelaza we krwi. Jak komponować dietę przy anemii, aby była ona skuteczna?
Oto produkty z dużą zawartością żelaza:
- mięso i podroby mięsne – cielęcina, wołowina, mięso z gęsi, kaczki i królika, wątroba wołowa, wieprzowa, drobiowa i cielęca,
- jajka – szczególnie żółtko jajka kurzego,
- ryby – łosoś, sardynki, tuńczyk, okoń, halibut, makrela, dorsz,
- produkty zbożowe – żytnie i pełnoziarniste: chleb żytni razowy, graham, chleb żytni pełnoziarnisty, płatki żytnie i owsiane, otręby pszenne, amarantus, kasza gryczana, jaglana i pęczak, ryż brązowy,
- orzechy, ziarna i nasiona,
- rośliny strączkowe – soczewica, fasola, groch, ciecierzyca, soja,
- owoce i warzywa – buraki, jarmuż, brokuły, natka pietruszki, szpinak, boćwina, koperek, szczypior, brukselka, porzeczki, maliny, truskawki, morele, czarne jagody, czereśnie, wiśnie,
- suszone owoce - śliwki, morele, figi,
Wymienione produkty nie tylko uzupełniają żelazo w diecie, ale również dostarczają kwas foliowy, a także witaminę B12 (mięso, podroby, ryby, jaja). Warto wkomponowywać w swój jadłospis jak najwięcej produktów zawierających witaminę C – poprawia ona wchłanianie żelaza i pomaga leczyć anemię. Jeśli zależy nam na szybszym efekcie, częściej sięgajmy po żelazo hemowe, czyli pochodzenia zwierzęcego. Żelazo niehemowe, roślinne, przyswaja się słabiej.
Co pić przy anemii? Sięgajmy po soki tłoczone na zimno, herbaty ziołowe, wodę z cytryną, smoothies, herbaty owocowe, a także wodę.
Czego nie jeść przy anemii? Produkty, które warto ograniczyć
Wiedza na temat diety w anemii jest niezwykle ważna, ale nie mniej istotna jest świadomość, jakiej żywności unikać. Istnieją produkty, których nadmiar może ograniczać przyswajanie żelaza i utrudniać walkę z niedokrwistością. Jeśli zadbamy o to, aby spożywać ich mniej, szybciej uporamy się z tym schorzeniem i wrócimy do optymalnej formy.
Produktami, które powinniśmy ograniczyć są: kawa i czarma herbata, słodycze i inne produkty wysoko przetworzone oraz obfitujące w cukier, a także żywność bogata w błonnik. Niewskazany jest również alkohol.
Kluczowe jest unikanie popijania posiłków kawą, a także czarną i zieloną herbatą. Jeśli nie możemy żyć bez „małej czarnej”, pijmy ją, zachowując przynajmniej godzinny odstęp od posiłku. Nie łączmy również produktów bogatych w wapń z tymi obfitującymi w żelazo. Unikajmy także łączenia suplementów na anemię z tymi, które zawierają magnez.
Pamiętajmy, aby moczyć w wodzie strączki i płatki owsiane – obniżymy w ten sposób zawartość obecnego w nich kwasu fitynowego, który utrudnia leczenie anemii.
Suplementy diety i zioła na anemię – cenne i skuteczne wsparcie
W zaawansowanych przypadkach anemii niezbędne bywa stosowanie tabletek z żelazem na receptę. Jednak w przypadku niedoboru mniejszego kalibru pomocne mogą się okazać suplementy diety i preparaty ziołowe, które wspierają organizm w powrocie do równowagi.
Indywidualną sytuację pacjenta każdorazowo powinien ocenić lekarz, posiłkując się wynikami badań i na ich podstawie planując leczenie. Suplementacja – zarówno preparatami bez, jak i na receptę – powinna się odbywać pod kontrolą specjalisty, a także obejmować okresowe sprawdzanie poziomu żelaza. Dzięki temu unikniemy nadmiaru tego pierwiastka, który również może być niebezpieczny.
W łagodniejszych przypadkach anemii warto sięgnąć po dobry na anemię sok z pokrzywy, pyszny zakwas z buraka, a także żelazo w płynie i w proszku. Wśród ziół na anemię należy wymienić również kozieradkę pospolitą, bazylię, tymianek, kumin, rozmaryn i kurkumę. Warto stosować je jako element wspomagający i uzupełnienie klasycznej terapii.
