Naturalne antybiotyki – silne wsparcie w walce z bakteriami

Czym jest i jak działa naturalny antybiotyk?

Za naturalne antybiotyki uznaje są niektóre produkty pochodzenia roślinnego: zioła, warzywa, oleje. Zawierają one cenne substancje, które likwidują bakterie lub osłabiają ich działanie. Są dobre na gardło i cały układ oddechowy, a także na układ pokarmowy czy układ moczowy. Hamują rozwój i namnażanie się drobnoustrojów. Poza właściwościami bakteriobójczymi mają również korzystny wpływ na odporność organizmu.

Działanie naturalnych antybiotyków jest zbliżone do tego, jakie wykazują leki syntetyczne. Dzięki temu mogą one skutecznie uzupełniać i wzmacniać, a niekiedy nawet zastępować klasyczną farmakoterapię. Substancje roślinne są przy tym bezpieczniejsze dla organizmu i nie niszczą jego naturalnej równowagi.

Najsilniejsze naturalne antybiotyki na świecie

Jakie rośliny są najbogatsze w związki o działaniu bakteriobójczym? Wiele z nich mamy na wyciągnięcie ręki, niekiedy nawet nie zdając sobie sprawy z kryjącego się w nich bogactwa.

Czosnek

Badania naukowe potwierdzają bakteriobójcze działanie czosnku. Wykazano, że pod tym względem można go porównać z penicyliną, od której jest nawet silniejszy. Czosnek jest skuteczny w zwalczaniu takich bakterii, jak m.in. Proteus vulgaris, Streptococcus viridans, Staphylococcus aureus, Streptococcus haematyticus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Bacillus subtilis, B. mycoides, B. thuringiensis czy Sarcina lutea. Jako naturalny antybiotyk czosnek stanowi cenne wsparcie w leczeniu infekcji bakteryjnych układu pokarmowego, moczowego i oddechowego. Swoją skuteczność zawdzięcza przede wszystkim substancji o nazwie allicyna.

Cebula

Również cebula jest źródłem allicyny – substancji o silnych właściowościach bakteriobójczych. Obecne w tym niepozornym warzywie związki siarki zabijają bakterie i spowalniają ich rozwój, ułatwiając walkę z infekcją. Cebula stymuluje układ odpornościowy, niszczy chorobotwórcze patogeny i wspiera proces oczyszczania dróg oddechowych.

Imbir

Imbir lekarski jest źródłem gingeroli i shogaoli – substancji aktywnych o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Sok, syrop i napar z imbiru spowalniają rozwój licznych bakterii, w tym Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa czy Listeria monocytogenes. Imbir działa przeciwdrobnoustrojowo i wspomaga leczenie infekcji układu oddechowego, w tym zapalenia płuc wywołanego pałeczką Klebsiella pneumoniae.

Olejek z oregano

Olejki oraz wyciągi z Origanum vulgare L. wykazują niezwykle silną aktywność przeciwdrobnoustrojową. Oregano wspiera walkę z dużą grupą bakterii oraz pleśni, m.in. Staphylococcus aureus, Escherichia coli czy Klebsiella pneumoniae. Jest również skuteczny w zwalczaniu bakterii Helicobacter Pylori, która stanowi główną przyczynę wrzodów żołądka i dwunastnicy.

Miód

Miód pszczeli jest źródłem substancji o działaniu przeciwbakteryjnym, antybiotycznym, przeciwzapalnym, przeciwkaszlowym i wykrztuśnym. Poszczególne rodzaje miodu efektywnie wspierają walkę z bakteriami atakującymi ludzki organizm. Dla przykładu miód lipowy przejawia wysoką aktywność wobec bakterii Gram-dodatnich. Obecne w nim terpeny i związki polifenolowe hamują rozwój bakterii z gatunku Staphylococcus, Streptococcus, Escherichia coli czy Klebsiella pneumoniae, a także grzybów drożdżoidalnych. Dzięki swoim właściwościom antybiotycznym miody skutecznie wspomagają leczenie infekcji gardła, zatok, oskrzeli i płuc.

Propolis

Mniej znanym naturalnym antybiotykiem z pasieki jest propolis. Stworzone na jego bazie nalewki i wyciągi są chętnie stosowane przy zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych. Wrażliwe na jego działanie są między innymi paciorkowce, gronkowce, dermatofity, a także grzyby drożdżoidalne. W jednym z badań grupa prowadzona przez Meresta zbadała wpływ propolisu na 75 szczepów bakterii. Okazało się, że propolis działał bakteriobójczo na każdy z nich!

Chrzan

Swoją aktywność przeciwbakteryjną chrzan zawdzięcza obecności związku z grupy glukozynolatów – sinigryny. Ulega ona enzymatycznemu rozkładowi do izotiocyjanianu o nazwie allil. To właśnie izotiocyjaniany odpowiadają za hamowanie rozwoju bakterii i działanie bakteriobójcze chrzanu. Korzeń chrzanu pospolitego może ograniczać rozwój takich szczepów, jak Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Vibrio parahaemolyticus, a także Helicobacter pylori oraz bakterii bytujących w jamie ustnej.

Nasturcja

Mniej znanym roślinnym antybiotykiem jest ziele nasturcji ogrodowej. Roślina zawiera glukozynolat o nazwie glukotropeolina, który ulega rozkładowi do benzylu, należącego do izotiocyjanianów. Właściwości przeciwbakteryjne nasturcji wykorzystywano już w tradycyjnej medycynie brazylijskiej i peruwiańskiej. Obecnie może być ona stosowana między innymi jako naturalny antybiotyk na zatoki.

Badania z udziałem ludzi wykazały, że w leczeniu infekcji skuteczne są również preparaty łączące chrzan i nasturcję. W jednym z badań udowodniono, że mogą być one z powodzeniem stosowane w niektórych przypadkach zapalenia oskrzeli, zapalenia dróg moczowych i ostrego zapalenia zatok. Badanie przeprowadzone przez przez Goos i wsp. pokazało, że skuteczność użytego preparatu z chrzanem i nasturcją była porównywalna ze skutecznością klasycznej antybiotykoterapii.

Żurawina

Żurawina posiada udowodnione działanie antybakteryjne wynikające z zawartości proantocyjanidyn typu A. Z tego względu jest bardzo ceniona w profilaktyce i wspieraniu leczenia bakteryjnych zakażeń dróg moczowych, a także żołądka i jamy ustnej.

Dlaczego warto sięgać po naturalne antybiotyki?

Rośliny i zioła o działaniu antybiotycznym wykazują często porównywalną skuteczność z klasycznymi antybiotykami. Ich zaletą jest jednak to, że zabijając szkodliwe bakterie, nie niszczą tych dobrych. Są zatem bezpieczne dla flory bakteryjnej jelit, a także wolne od wielu skutków ubocznych, jakie towarzyszą przyjmowaniu syntetycznych preparatów.

Stosowanie naturalnych antybiotyków może być wartościowym wsparciem w dobie coraz większej lekooporności bakterii. Współcześnie coraz więcej drobnoustrojów uodparnia się na działanie tradycyjnych antybiotyków, przez co terapia staje się mało skuteczna. Tymczasem antybiotyki naturalne nie wywołują odporności bakterii na działanie zawartych w nich substancji.

To wszystko sprawia, że preparaty roślinne i mikstury domowej roboty z cebuli czy czosnku mogą być cennym naturalnym uzupełnieniem tradycyjnego leczenia. A w niektórych sytuacjach mogą nawet stanowić alternatywę dla syntetycznych leków.

Bibliografia:

1. Długołęcka A., Glibowski, P., Grdeń A., Toczek K., Właściwości prozdrowotne imbiru, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2017, nr 2, ss. 115–121.

2. Grzegrzółka O., Hać-Szymańczuk E., Lipińska E., Ocena aktywności przeciwbakteryjnej oregano (Origanum vulgare L.), „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2012, nr 3, ss. 308–314.

3. Hołderna-Kędzia E., Kędzia B., Krajowe miody odmianowe w profilaktyce i lecznictwie, „Postępy Fitoterapii”, 2021, 22(2), ss. 114-124.

4. Krajewska J., Antybakteryjne działanie wyciągów z ziela nasturcji i korzenia chrzanu, „Farmakoterapia”, 2014, 24(9), ss. 38–42.

5. Goś P., Szeleszczuk Ł., Zielińska-Pisklak M., Propolis – panaceum prosto z ula, „Farmakoterapia”, 2013, 23(6-7), ss. 32-39.