Na co pomaga ocet jabłkowy i jak go prawidłowo stosować?

Właściwości zdrowotne octu jabłkowego

Naturalnie produkowane octy znane są ludzkości około 10 000 lat. Ocet jabłkowy – podobnie jak inne produkty z tej kategorii – powstaje w wyniku fermentacji octowej. To proces biotechnologiczny stosowany od tysięcy lat i z powodzeniem wykorzystywany przez człowieka w trosce o zdrowie organizmu. Ocet wytwarzany z jabłek powstaje w wyniku fermentacji dokonywanej przez drożdże i bakterie Acetobacter. Proces ten jest dokonywany na obecnych w jabłkach węglowodanach.

W składzie octu jabłkowego znajdują się między innymi flawonoidy (kwercetyna, proantocyjanidyna), składniki mineralne (potas, wapń, żelazo, magnez, cynk), witaminy (witamina C, witaminy z grupy B), kwasy organiczne, pektyny, enzymy i bakterie probiotyczne.

Najbogatszy w dobroczynne substancje jest ocet niefiltrowany, niepasteryzowany, w wersji bio. Najlepszym wyborem jest ocet jabłkowy z matką, czyli nieco galaretowatym osadem powstałym podczas wytwarzania octu. „Matka octowa” to prawdziwa bomba zdrowotna dostarczająca enzymów trawiennych, dobrych bakterii i antyoksydantów.

Ocet jabłkowy na trawienie

Choć badania naukowe nie potwierdzają jak dotąd tej właściwości octu, tradycyjnie już od lat stosuje się go przy problemach trawiennych. Po dziś dzień wiele osób zachwala jego skuteczność w tym obszarze. Ocet jabłkowy posiada zdolność zakwaszania treści żołądkowej, co może wspierać procesy trawienia u osób borykających się ze zbyt niskim pH w żołądku. Czy warto jednak stosować ocet jabłkowy na zgagę? Wszystko zależy od jej przyczyny. Jeśli źródłem zgagi jest niedokwaśność, ocet może pomóc. W przypadku nadkwaśności picie octu może pogłębić zgagę, pieczenie i ból.

Ocet jabłkowy a cukrzyca – czy pomaga?

Jedno z przeprowadzonych badań naukowych potwierdziło, że picie octu jabłkowego na noc może już po 4 tygodniach wyraźnie obniżyć poziom glukozy na czczo u osób chorych na cukrzycę. W innymi badaniu wykazano, że wypijanie przez 8 tygodni 20 ml octu dziennie może skutkować obniżeniem glikemii na czczo u pacjentów cierpiących na cukrzycę typu 2. Ocet jabłkowy jest również polecany przy insulinooporności, gdyż zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny. Dzięki swoim właściwościom przeciwcukrzycowym jest cennym elementem profilaktyki cukrzycy. Zawarty w nim kwas octowy pomaga uregulować poziom cukru we krwi.

Czy ocet jabłkowy jest dobry na odchudzanie?

Wiele osób pragnących pozbyć się zbędnych kilogramów zastanawia się, czy ocet jabłkowy odchudza. Ponieważ nie istnieją cudowne środki na utratę wagi, ocet również do nich nie należy. Może jednak skutecznie wspierać proces odchudzania, pomagając utrzymać sytość na dłużej. Efektem jego stosowania jest większa kontrola apetytu i mniejsza ochota na kulinarne grzechy, a także obniżona ilość przyjmowanych kalorii. Choć ocet nie jest termogenikiem, w pośredni sposób może wspierać spalanie tłuszczu i hamować lipogenezę, czyli tworzenie się tkanki tłuszczowej. Jedno z badań (Kondo 2009, Japonia) wykazało, że osoby spożywające ocet jabłkowy przez 12 tygodni zaobserwowały spadek tłuszczu wisceralnego, czyli trzewnego.

Wpływ octu na układ nerwowy

Badania naukowe wykazały duży potencjał octu jabłkowego w ochronie przed uszkodzeniami tkanki mózgowia. Obecne w nim antyoksydanty hamują stres oksydacyjny, który mógłby doprowadzić do degradacji komórek neuronalnych. Sugeruje się, że regularne picie octu jabłkowego może zmniejszać ryzyko chorób neurologicznych, w tym choroby Alzheimera. Badania przeprowadzane na zwierzętach wykazały, że ocet wspiera osłabione funkcje poznawcze, a także może poprawiać nastrój.

Ocet jabłkowy na odporność i drobnoustroje

Potwierdzone zostało silne działanie przeciwdrobnoustrojowe octu jabłkowego. Ułatwia on walkę z bakteriami, wirusami i grzybami. Duża skuteczność jest obserwowana szczególnie w kontakcie z bakteriami Staphylococcus aureus oraz Escherichia coli, a także drożdżakami Candida albicans bytującymi w układzie pokarmowym i moczowo-płciowym.

Ocet jabłkowy na cholesterol i ciśnienie tętnicze

Na co jeszcze pomaga ocet jabłkowy? Doniesienia naukowe wskazują, że ocet wytwarzany z jabłek obniża poziom cholesterolu całkowitego oraz niekorzystnego dla zdrowia cholesterolu LDL, a także trójglicerydów. Potwierdza to wiele badań klinicznych przeprowadzanych z udziałem ludzi.

Ponadto wykazano potencjał octu w obniżaniu ciśnienia tętniczego, jednak w tym wypadku badania przeprowadzane były na zwierzętach. Potwierdzenie skuteczności w odniesieniu do ludzi wymaga dalszych prac badawczych.

Ocet jabłkowy do picia czy w kapsułkach – który wybrać?

Na rynku zdrowej żywności i suplementów diety znajdziemy ocet w rozmaitych odsłonach. Dostępny jest w wersji płynnej, kapsułkowanej, sproszkowanej, a nawet w postaci żelków. Który z nich jest najbardziej skuteczny?

Osoby, którym niestraszny jest specyficzny smak octu, z całą pewnością powinny sięgnąć po ocet jabłkowy do picia w wersji organicznej, niepasteryzowanej i niefiltrowanej. Powinien to być ocet z matką, czyli biofilmem kumulującym w sobie antyoksydanty, probiotyki i cenne enzymy. Dobrym przykładem takiego produktu jest organiczny ocet jabłkowy Bragg. Wysokiej jakości ocet nie może zawierać barwników, aromatów, konserwantów, cukru ani żadnych innych zbędnych dodatków.

Optymalnym wyborem jest spożywanie octu jabłkowego w płynie, gdyż jest on bogatszy w składniki aktywne, a dodatkowo można go używać w kuchni. Jeśli jednak nie tolerujemy smaku octu lub boimy się podrażnienia żołądka bądź szkliwa zębów, dobrym wyborem będzie ocet jabłkowy w kapsułkach. Jego zalety to wygoda stosowania i możliwość suplementacji również przez osoby z wrażliwym żołądkiem i przełykiem. Dobrej jakości octem kapsułkowanym jest Swanson Apple Cider Vinegar.

Kiedy najlepiej pić ocet jabłkowy? Pora i dawkowanie

Kluczowa dla skuteczności octu jest regularność stosowania – najlepiej sięgać po niego codziennie. Możemy go pić zarówno rano, w ciągu dnia, jak i wieczorem. Kluczowe jest spożywanie octu około 10-20 minut przed posiłkiem – jeden lub dwa razy dziennie. Warto jednak pamiętać, że nie jest wskazane picie octu jabłkowego na czczo przez osoby ze skłonnością do podrażnień żołądka.

Jak dawkować ocet jabłkowy? Przyjmuje się, że optymalną dawką jest 20 ml dziennie. Maksymalna zalecana dawka to 30 ml dziennie. Dzienną porcję możemy spożywać w dwóch dawkach, na przykład 2 x 10 ml lub 2 x 15 ml.

Bezwzględnie konieczne jest rozcieńczanie octu w wodzie. Przykład? Do 200 ml wody dodajemy łyżkę stołową (15 ml) octu jabłkowego. Do smaku możemy dodać łyżeczkę miodu lub soku z cytryny.

Jeśli do tej pory nie stosowaliśmy octu, warto zaczynać od mniejszych dawek, na przykład 2 x 5 ml. W celu ochrony szkliwa dobrze jest pić ocet przez słomkę.

Powyższe wytyczne dotyczące dawkowania dotyczą osób dorosłych. Picie octu przez dzieci możliwe jest tylko w bardzo niewielkich dawkach i po konsultacji z pediatrą.

Przeciwwskazania do stosowania octu jabłkowego

Choć jest to produkt naturalny i bardzo zdrowy, to jego kwaśny odczyn sprawia, iż nie może być stosowany przez wszystkich. Istnieje pewna grupa przeciwwskazań do wprowadzenia kuracji octowej.

Kto nie może pić octu jabłkowego?

• osoby z wrzodami żołądka lub dwunastnicy,

• ludzie cierpiący na chorobę refluksową przełyku,

• posiadacze wrażliwego szkliwa,

• osoby borykające się z nadkwasotą,

• pacjenci z nowotworami układu pokarmowego,

• małe dzieci poniżej 6 roku życia.

Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny zachować ostrożność i stosować ocet jabłkowy po konsultacji z lekarzem. Również osoby chorujące na cukrzycę powinny przed kuracją zasięgnąć porady lekarza lub specjalisty dietetyka.

Bibliografia:

1. Olędzki, R. (2023). Nowe doniesienia na temat właściwości prozdrowotnych octu jabłkowego. Nauki Inżynierskie i Technologie, (39), 117-124.

2. Gruszecki R., Kowalska M., Kaczmarczyk M., Pietrasik D., Walasek-Janusz M., 2023. Octy owocowe – otrzymywanie i właściwości prozdrowotne. Ann. Hortic. 32(2), 21–32. https://doi.org/10.24326/ah.2023.5289